Szlak Kościołów Książąt Pomorskich
Na Szlak Kościołów Książąt Pomorskich składają się kościoły wyjątkowe ze względu na wartości religijne, kulturowe i historyczne. Szlak łączy miejsca, które już w średniowieczu – w czasach książąt pomorskich – były prężnymi centrami osadniczymi i wyjątkowymi ośrodkami kultu.
BAZYLIKA KATEDRALNA PW. WNIEBOWZIĘCIA NMP W PELPLINIE
Zespół pocystersko-katedralny w Pelplinie, został uznany za Pomnik Historii ze względu na wartości historyczne i artystyczne, materialne i niematerialne, a także autentyczność substancji zabytkowej, a jako ośrodek intelektualny i dydaktyczny o wielowiekowej tradycji ma duże znaczenie dla kultury i historii Polski. Bazylika Katedralna wraz z pocysterskim dziedzictwem to ważne centrum kształtowania się tożsamości lokalnej nie tylko Kociewia ale całego Pomorza. Historia Pelplina nierozerwalnie związana jest z zakonem cystersów, przybyłych w 1276 roku, od włączenia do Polski w 1466 r. Do 1772 r., Pelplin był jednym z najbardziej znaczących konwentów cysterskich w kraju, a jego opaci należeli do najwybitniejszych osobistości Kościoła w Rzeczpospolitej.
Bazylika Katedralna, która jest jedną z największych budowli sakralnych gotyku ceglanego w Polsce, powstała między XIV a XVII w. Świątynię wyróżnia połączenie tradycyjnego cysterskiego układu bazylikowego z popularną na Pomorzu halą (transept), a także szesnastowieczne sklepienie kryształowe w transepcie oraz bogaty gotycki detal architektoniczny. Istotną wartość obiektu stanowi zachowane w dużym stopniu gotyckie oraz manierystyczne i barokowe wyposażenie, m.in. zaliczany do największych w Europie, sześciokondygnacyjny ołtarz główny z lat 1623/24 z obrazem „Koronacja Matki Boskiej”, autorstwa Hermana Hana.
W katedrze znajdują się 23 ołtarze: wspomniany już, monumentalny 25-metrowy ołtarz główny, oraz ołtarze rozmieszczone przy filarach międzynawowych oraz w nawach bocznych – głównie z XVII i XVIII w. Bogactwa wystroju z XV-XVIII w. dopełniają m.in.: zespół gotyckich stalli, barokowe organy, ambona, kolekcje obrazów największych sław malarstwa polskiego i europejskiego.
KOŚCIÓŁ PW. ŚW. MARII MAGDALENY W CZERSKU
Kościół p.w. Św. Marii Magdaleny w obecnym kształcie powstał według projektu wrocławskiego architekta Oskara Hossefelda. Halową, trójnawową okazałą świątynię w centrum miasta zbudowano na planie krzyża łacińskiego. Sufit kościoła jest bogato zdobiony malowidłami, a kolumny pokryte są freskami.
Kościół posiada cenne wyposażenie, na które składa się m.in.: 8 ołtarzy, 6 konfesjonałów, kazalnica, drewniana chrzcielnica w stylu rokokowym z 1766 r., granitowe kropielnice z XIII i XV w., obrazy drogi krzyżowej, na emporze znajdują się organy.
Na szczególną uwagę zasługuje ołtarz główny. Pochodzi on z Bazyliki Katedralnej w Pelplinie, został zamówiony przez opata Feliksa Kosa w 1611 r., następnie przekazany przez kapitułę chełmińską do parafii w Czersku w 1854 r. Ołtarz o wymiarach: 700x800x150 cm wykonano z drewna, bogato ozdobiono rzeźbiarsko. W ołtarzu umieszczono obrazy olejne autorstwa Hermana Hana.
KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY, KOKOSZKOWY
Kościół p.w. Św. Barbary to jedna z najstarszych świątyń na Kociewiu. Ceglano – kamienny kościół wzniesiono już w XIII w., w okresie późniejszym dobudowano drewnianą wieżę od strony zachodniej. Kościół i układ jego otoczenia tzn. cmentarz i starodrzew pozostają właściwie w niezmienionym kształcie od XIV w.
Wnętrze świątyni zawiera wiele cennych zabytków. W XX w. odkryto tu gotycką polichromię tzw. zacheuszki (dekoracyjne okręgi z krzyżami z czasu konsekracji kościoła). Podobne motywy dekoracyjne zachowały się również w Katedrze w Pelplinie.
Ponadto w kokoszkowskim kościele można podziwiać m.in.: kamienną kropielnicę z początku XIV w., barokowy ołtarz główny św. Barbary z początku XVIII w., rokokowe ołtarze Matki Bożej Różańcowej i św. Rodziny pochodzące z drugiej połowy XVIII w. oraz barokowy obraz “Ukrzyżowanie” z XVIII w.
KOŚCIÓŁ PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO W TCZEWIE
Jednym z najcenniejszych zabytków architektury sakralnej na Pomorzu jest bez wątpienia Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie. Początki tczewskiej Fary sięgają XIII w. Największy jej rozkwit przypada na czas panowania Zakonu Krzyżackiego na tych terenach. W XIV w. kościół został w znaczącym stopniu rozbudowany i wyposażony.
Świątynia posiada bogate i dobrze zachowane wyposażenie wnętrza. Do najcenniejszych jego elementów należą m.in.: niedawno odkryte malowidła ścienne w kaplicy Świętych Niewiast, pochodzące z XIV w., przedstawiające popiersia ośmiu świętych kobiet, XV-wieczna Pieta, a także przechowywane w skarbcu XV-wieczne wyroby złotnicze, pochodzące prawdopodobnie z gdańskich warsztatów (krzyż relikwiarzowy, dwa kielichy, patena).
Pod koniec XVII i przez cały XVIII w. tczewską farę wyposażano w ołtarze, ambonę i sprzęt liturgiczny, które to w większości zachowały się do czasów współczesnych.
Do najcenniejszych elementów wyposażenia, które powstały w ww. okresie, należy m.in. ołtarz główny, który stanowi wybitne dzieło późnobarokowej sztuki pomorskiej.
Zobacz profil na Facebooku
Szlak Kościołów Książąt Pomorskich
